مقایسه ی روش های شیوع سنجی آسم ناشی از ورزش در دانش آموزان دختر و پسر

زمینه: بر اساس گزارش های جهانی، برای حدود 10 تا 15 درصد از کودکان و نوجوانان، ورزش موجب بروز آسم می-شود. این مشکل با نام آسم ورزشی شناخته شده است. برای این افراد، ورزش مضر نیست، بلکه نیازی غیر قابل انکار و در حد سایر افراد جامعه است. بهرحال، افراد مبتلا برای ورزش نیاز به رعایت تمهیدات خاصی هستند که بی توجهی به آنها ممکن است مانع از ورزش آنها شود. در ایران، در مورد سبک های تشخیصی آسم ورزشی و میزان شیوع آن در مدارس مطالعات کمی وجود دارد. در کشورهای پیشرفته صنعتی مشکل آسم ورزشی چنان کنترل شده که در حدود 10 درصد از قهرمانان المپیک آنها مبتلا به آسم ورزشی هستند. هدف: در این تحقیق، برای مدارس یک شهر خوش آب و هوای کشور، میزان شیوع آسم و آسم ناشی از ورزش با روش-های مختلف تشخیصی آزمایشگاهی و میدانی مطالعه و مقایسه شده است. روش: مطالعه از نوع گذشته نگر و اکتشافی است. در بهار 1389، کل دانش آموزان شهر بویین و میاندشت مشتمل بر 2015 نفر بودند. به روش خوشه ای تصادفی، تعداد 133 دانش آموز پسر و 153 دانش آموز دختر از پایه های تحصیلی چهارم ابتدایی، اول و سوم راهنمایی، و دوم و چهارم دبیرستان انتخاب شدند. در گام یک تحقیق، مبتلایان احتمالی به آسم توسط پرسشنام? issac شناسایی شدند. در گام دو، مبتلایان احتمالی به آسم و آسم ناشی از ورزش توسط اسپیرومتری شناسایی شدند. در گام سه، مبتلایان احتمالی به آسم ناشی از ورزش توسط پیک فلومتری شناسایی شدند. به این منظور، در یک جلسه ورزشی سه اقدام انجام گرفت: 1. انجام آزمون پیک فلومتری، 2. انجام یک فعالیت ورزشی استاندارد، و 3. انجام مجدد پیک فلومتری 10 و 15 دقیقه پس از پایان فعالیت ورزشی. فعالیت ورزشی شامل 10 دقیقه گرم کردن و 8 تا 10 دقیقه دویدن با ریتم آزمون شاتل ران بود. در مطالعه تعقیبی، 9 نفر از افرادی که مبتلا به آسم ناشی از ورزش بودند موافقت نمودند تا پس از مصرف داروی استنشاقی کرومولین سدیم مجدداً آزمون های مراحل دو و سه از آنها بعمل آید. نتایج: در دختران و پسران، متوسط قد و وزن به ترتیب برابر (10±156 در مقابل 17±161سانتیمتر) و (9/10±8/46 در مقابل 5/15±2/49 کیلوگرم) بود. میزان شیوع آسم، بر اساس پرسشنامه ایساک بیش تخمینی منطقی، و بر اساس اسپیرومتری بیش تخمینی غیر منطقی داشت. بر اساس پیک فلومتری، میزان شیوع آسم ناشی از ورزش در دختران 15 و در پسران 9 درصد بود. داروی استنشاقی کرومولین سدیم موجب بهبود عملکرد ورزشی مبتلایان به آسم ناشی از ورزش شد. بحث و نتیجه گیری: بیش تخمینی تشخیصی غیر منطقی اسپیرومتری، احتمالا نشان دهنده عدم تناسب معیارهای اروپایی برای جامعه ایرانی است. داه های ما نشان داد که fev1 و fvc دانش آموزان دختر و پسر ایرانی احتمالا 20 درصد کمتر از از آلمانی ها است. در پسران، شیوع آسم ورزشی در حد پایین نرخ جهانی یعنی 9 درصد بود. احتمالا خوش آب و هوا بودن منطقه و فراهم بودن شرایط فعالیت بدنی (در محیط تحصیلی و کارهای کشاورزی) برای پسران آمار را خوب نموده است. در دختران، شیوع آسم ورزشی در حد بالای نرخ جهانی یعنی 15 درصد بود. دلیل احتمالی آن است که در منطقه تحقیق امکانات ورزشی مدارس دخترانه بسیار محدود بود و آنها در جامعه نیز امکان انجام ورزش نداشتند. پیشنهاد می شود طی دو مرحله اقدام به شناسایی افراد در معرض خطر آسم ورزشی شود: غربال اولیه توسط پرسشنامه و یا پیک فلومتری در مدرسه، و سپس ارجاع افراد مشکوک به یک مرکز تخصص تنفسی کودکان و نوجوانان برای تشخیص نهایی. کلید واژه ها: آسم ناشی از ورزش، آسم، اسپیرومتری، پیک فلومتری، پرسشنامه ایساک، دانش آموز.